En 1956, kiel juna esperantisto, ekdeĵoranta instruiste en la vilaĝo La Sagne, Claude Gacond aliĝis al la Esperanto-grupo de la proksima urbo, La Chaux-de-Fonds. Li ofte legadis, studadis verkojn el ties librohavaĵo. Ĉar li estis la sola konsultanto de la grupa biblioteko, tiun libraron li ricevis kvazaŭ donace. Lia tiama studkamarado pri etnografio Fernand Donzé, kiu fariĝis la nova direktoro de la biblioteko en La Chaux-de-Fonds, akceptis, ke la urba biblioteko gastigu la esperantan libraron, kondiĉe, ke Claude mem ordigu la librojn en subtegmenteja ĉambreto metita je dispono kaj estu preta regule helpi la bibliotekistinon por la pria kataloga laboro dum lundoj, kiam la biblioteko estas fermita al la publiko. Interkonsente kun la kantona instruministerio, Claude Gacond (pri kies esperantista pasinteco la oficistoj jam sciis) rajtis adapti sian instruhoraron, por povi plenumi sian helpan taskon serve al la urba biblioteko ĉiun unuan matenon de la semajno.

Andrée, lia edzino, baldaŭ akompanis lin kaj iom post iom formiĝis laborgrupo ĉirkaŭ Claude, ne nur kun aliaj esperantistoj, sed ankaŭ kun la occidentalisto Alphonse Matejka. Kiel esperantisto, Claude Gacond sukcesis arigi ĉirkaŭ si aktivulojn de aliaj planlingvoj, vizitante adeptojn de tiuj planlingvoj, kies adresojn li trovis en pruntita dokumentaro. Tiel li konatiĝis kun occidentalistoj kaj idistoj, kiujn li trovis afablaj kaj interesaj. Lia pacema kaj paciga sinteno enkondukis veran interlingvistikan pacon. Laŭ li, ne nur inter la adeptoj de malsimilaj planlingvoj estis dezirinda la reciproka toleremo, sed ankaŭ en la esperanta komunumo mem, koncerne al gramatikaj kaj movadaj prikonsideroj. Ĉar lia esperantismo ĉiam simpatiis ne nur al Esperanto mem, sed ankaŭ al la aliaj planlingvoj, li iĝis riĉa je amikecoj kaj donacoj arkivigendaj diversoriginaj dum plenumo de sia bonvolula tasko arkivista kaj agado internacia.

En 1967 definitive kaj statute fondiĝis la planlingva fako Centre de documentation et d'étude sur la langue internationale CDELI (Centro de Dokumentado kaj Esploro pri la Lingvo Internacia) en la Biblioteko de la Urbo La Chaux-de-Fonds, kiun li ekkreis en 1954 per savo de arkivaĵoj.

Poste, per sia nelacigebla laborado Claude sukcesis kreskigi la prestiĝon de CDELI kadre de la urba biblioteko, ricevis grandan labor-salonon centre de la biblioteko mem, kaj vastan propran deponejon por siaj libroj kaj arkivaĵoj. CDELI havas la eblon funkcii sendepende de la strikta biblioteka horaro por okazigi kursojn, seminariojn kaj kolokvojn en klasejoj kaj aŭlo de la lernejo, same gastigata ene de la biblioteka domego. La profunda kono de Claude Gacond pri la diversaj planlingvoj kaj de la Esperanto-movado, lia maniero prezenti la lingvon al la ekstera mondo estis tiel konvinkaj, ke hodiaŭ eĉ la urbaj aŭtoritatoj fieras pri la famiĝo de CDELI kaj favoras ĝian pluan evoluon (Intervjuo en Esperanto, 2006 oktobro, p. 198-199.).

La nunaj servoj de CDELI por vizitantoj estas surloka helpo al la konsultantoj de la ĝenerala sliparo, en kiu estas registritaj pli ol 20 000 bibliografiaj unuoj. Claude Gacond estas ĉiam je dispono de esploristoj (tamen nur laŭ antaŭanonco de alveno de vizitanto). Tiu materialo pli kaj pli konsulteblas ankaŭ rete (Katalogo RERO - ekz. kun la serĉvorto CDELI), dank' al la kunlaboro de bibliotekistino. Tiel kreiĝas Bibliografio de Esperanto kaj planlingvistiko laŭ la kolektoj de CDELI. Ekzistas brokanta kaj interŝanĝa servoj. Ankaŭ la stato de la kolektoj de la periodaĵoj de CDELI ekkonsulteblas rete.

Aktivante en CDELI (kiel jam antaŭe, en KCE), Claude ĉiam estis neŭtrala en konfliktoj, el kiuj li travivis multajn dum la ĉiutaga laboro. Ĉiam je la servo de la movado, je la servo de tiuj, kiujn oni devis inter-pacigi. Disponigante neŭtralan lokon por kunvenigi homojn de diversaj tendencoj, opinioj, li sukcesis pacigi tiujn, kiuj insultadis unu la alian dum longaj jaroj antaŭe. Tion li celis ankaŭ organizante en La Chaux-de-Fonds, sur la tiama neŭtrala tereno de KCE, la Pentekostan Renkontiĝon en majo 1983, kunvenigante la prezidantojn de UEA kaj de ICNEM, Gregoire Maertens kaj Ivo Lapenna en La Chaux-de-Fonds (Horizonto, 1983, 46). Claude klopodis ĉion fari por antaŭenigi la laboron de esperantistoj kaj li ĉiam diris ke "ni devas kultivi la homecon, ne nur la etikedon, kiu dividas nin". Kreante CDELI-n li intencis kontribui al la tuta planlingva scenejo, disponigante lokon en la arkivejo por la diversaj planlingvoj, ne nur por Esperanto. Lin gvidis la penso: por la disvastigo kaj scienca esplorado de nia movado ni bezonas arkivejon, studejon, klerigejon. Tiun rolon de arkivejo, esplorejo, studejo, klerigejo plenumas nuntempe CDELI.

El la Fest-libro por la 80a naskiĝ-tago de Claude GACOND, III. Enkonduke, Stefano KELLER: "Servoprete via", p.20-22, Edition Iltis 2011